Parafia Skoczów

Ewangelicki kościół Świętej Trójcy w Skoczowie

Poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę: 31.05.1863 (święto Trójcy Świętej) - ks. Andrzej Drózd

Poświęcenie kościoła: 1.11.1865 - ks. superintendent Karol Samuel Schneider

Pamiątka poświęcenia kościoła: co roku w Święto Trójcy Świętej (przełom maja i czerwca)

Adres: 43-430 Skoczów, ul. Zofii Kossak-Szatkowskiej 74

Nabożeństwa:

  • niedziele zazwyczaj o godz. 8:00 i o 10:00
    Nabożeństwa o 8:00 (zazwyczaj): 1 i 3 niedziela młodzieżowe, 2 niedziela misyjne, 4 niedziela muzyczne.
  • tygodniowe nabożeństwa adwentowe i pasyjne w piątki o 17:00
  • w święta oraz uroczystości parafialne wg aktualnego planu nabożeństw

Po wydaniu patentu tolerancyjnego w 1781 r. przez cesarza austriackiego Józefa I zaczęły na Śląsku Cieszyńskim powstawać na nowo parafie ewangelickie. Mogły one powstawać w tych miejscowościach, gdzie było 500 ewangelików lub 100 rodzin ewangelickich. Wybudowane domy modlitewne musiały być bez wieży, dzwonów i organ, a wejście do nich nie mogło prowadzić od głównej ulicy.

Starania wokół budowy kościoła w Skoczowie zapoczątkował pierwszy kurator zboru skoczowskiego kupiec - Paweł Kozieł w 1849 roku. W owym czasie wśród mieszkańców Księstwa Cieszyńskiego było 60 tys. ewangelików, którzy mieli 12 kościołów.

29 maja 1850 roku zawiązał się Komitet budowy kościoła w skład, którego wchodzili: Mateusz Kukucz, Jerzy Liszka, Paweł Kozieł, Jerzy Górniok, Józef Baron. Mijały jednak lata i dopiero w roku 1862 po pokonaniu wielu trudności i przeszkód w załatwianiu wszystkich formalności, otrzymano zezwolenie na budowę kościoła. Kamień węgielny położono pod budowę nowego kościoła 31-maja 1863 roku. Grunt pod budowę ofiarował Jerzy Górniok, drewno Jan Stonawski i baron Zohel z Grodźca. Plan budowy sporządził architekt Horky z Wiednia, zaś kierownictwo budowy objął Rost z Białej.

Budowa postępowała szybko i w roku 1865 została ukończona. Superperintendent Schneider z Bielska w asyście ks. seniora Haase w obecności tysięcy wiernych dokonali uroczystego poświęcenia skoczowskiego kościoła, który otrzymał imię Świętej Trójcy. Na wieży zostały zainstalowane trzy żelazne dzwony wykonane przez firmę J. Silzera z Wiener-Neustadt w Austrii, zaś organy, kościelne zmontowała firma Sapalskiego z Krakowa. W tym samym okresie zbudowano także budynek plebani tuż obok kościoła, zaś w roku 1870 poświęcona została nowa Ewangelicka szkoła, którą zbudowano również w pobliżu kościoła. Skoczowski zbór liczył wówczas ok. 2200 parafian. Nabożeństwa wygłaszane były - w języku polskim i tylko raz w miesiącu w języku niemieckim dla około 100 miejscowych Niemców.

1. ks. Jan Karzeł

Urodził się 27 stycznia 1841 r. w Wędryni na Zaolziu jako syn rolnika Jana i Anny zd. Lasota. Po ukończeniu cieszyńskiego gimnazjum rozpoczął studia teologiczne w Wiedniu a następnie w Jenie. Ukończył także filozofię na Uniwersytecie w Heidelbergu. Urząd proboszcza pełnił od roku 1866 do dnia swojej śmierci 23 sierpnia 1888 r. Został pochowany na starym cmentarzu ewangelickim w Skoczowie. Na okres Jego służby przypada dokończenie budowy plebanii, poświęcenie bliźniaczego budynku szkoły ewangelickiej w 1870 r. a także założono cmentarze w Simoradzu, Pierśćcu i Kowalach a w Dębowcu cmentarz z kaplicą, tzw. Marownią. Ks. Jan Karzeł był dobrym kaznodzieją i chyba jednym z pierwszych ekumenistów na terenie Księstwa Cieszyńskiego. Łączyła go szczera przyjaźń z proboszczem katolickim oraz rabinem gminy żydowskiej.

2. ks. superintendent dr Andrzej Krzywoń

Przyjaciel ks. Karzeła z lat studenckich. Urodził się 31 maja 1844 r. w Trzycierzu na Zaolziu. Teologię ewangelicką studiował w Wiedniu oraz Heidelbergu. Po ordynacji został wikariuszem ks. superintendenta Karola Samuela Schneidera, następnie proboszczem parafii w Międzyrzeczu a po śmierci swego przyjaciela ks. Jana Karzeła został jego następcą. W roku 1888 został wybrany seniorem śląskim a w 1909 roku powierzono mu zaszczytny urząd superintendenta – dzisiaj powiedzielibyśmy bardziej współcześnie biskupa morawsko-śląskiego. Wtedy też został delegatem do Generalnego Synodu Kościoła Ewangelickiego w Austrii oraz otrzymał tytuł doktora honoris causa Fakultetu Teologicznego w Wiedniu. W 1899 r. otrzymał jedno z najwyższych odznaczeń państwowych – Krzyż Kawalerski Orderu Cesarza Franciszka Józefa I. Ks. superintendent zmarł 16 września 1911 r. i został pochowany jako jeden z pierwszych na nowym cmentarzu ewangelickim. W okresie jego pracy w Skoczowie oddano do użytku Ewangelicki Dom Sierot przy obecnej ulicy Schodowej oraz założono nowy cmentarz ewangelicki.

3. ks. Józef Gabryś

Urodził się w Drogomyślu jako syn Pawła i Zuzanny zd. Marek. Teologię ewangelicką studiował na uniwersytetach w Halle, Strasburgu i Wiedniu. Wikariat odbył w Ostrawie a 24 marca 1912 r. został wybrany przez Zgromadzenie Parafialne proboszczem. Na służbę księdza w Skoczowie cieniem pada Jego stosunek do napięć narodowościowych, które w owym czasie miały miejsce na terenie Śląska. Dał się jednak także poznać jako dobry organizator życia parafialnego. Rozbudował starą „marownię” w Dębowcu do roli kaplicy, wybudował kaplice cmentarne w Simoradzu, Pierśćcu oraz kościółek w Wieszczętach. Powstało także Stowarzyszenie Ewangelickich Niewiast, Związek Polskiej Młodzieży Ewangelickiej oraz w 1919 r. Chór kościelny. Pod koniec wojny ks. Gabryś wraz z administracją niemiecką ewakuował się na teren Niemiec Zachodnich, gdzie w kilku parafiach służył jako duchowny. Zmarł 27 października 1963 r. i został pochowany razem ze swoją żoną w Schwäbisch Hall.

4. ks. Gustaw Broda

Urodził się w Dębowcu 29 kwietnia 1912 r. Po maturze ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa a następnie teologię ewangelicką na Uniwersytecie Warszawskim. Przed wojną pracował w parafiach na Górnym Śląsku a w czasie wojny pozbawiony urzędu przebywał w Polsce Centralnej. Po wojnie przybył do rodzinnego Skoczowa i z wielką energią przystąpił do odbudowy życia duchowego oraz dóbr materialnych w parafii. Przez pewien czas był także administratorem w Drogomyślu. W 1957 r. ks. Gustaw Broda objął parafię w Szczecinie, Zielonej Górze a od 1966 r. parafię „Wang” w Karpaczu. Zmarł 7 lutego 1976 r. i został pochowany na cmentarzu ewangelickim w rodzinnym Dębowcu.

5. ks. Jan Noga

Urodził się w Bystrzycy na Zaolziu 15 kwietnia 1916 r. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego rozpoczął pracę jako nauczyciel na Wołyniu. Po szczęśliwym przeżyciu wojny wrócił do pracy w oświacie. W dojrzałym wieku odpowiadając na Boży głos rozpoczął studia na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, jednocześnie kierując akademicką biblioteką. Po ordynacji 21 września 1958 r. pracował w Nawiadach na Mazurach a po roku wrócił na ukochany Śląsk Cieszyński, do Skoczowa. Jego wielki talent organizatorski pozwolił mu szybko na nowo odbudować życie duchowe a także przeprowadzić szereg remontów budynków parafialnych oraz wznieść nowe obiekty. W skoczowskim kościele zainstalowano nowe ogrzewanie a potem także nagłośnienie, w końcu zaś w latach 1981-1983 dokonano gruntownej jego renowacji. Wybudowano także nową salę parafialną, salkę katechetyczną w Simoradzu oraz budynek parafialny w Kowalach-Wieszczętach i rozpoczęto budowę nowego kościoła w Pierśćcu. Odnowiono także kaplice w Simoradzu i Dębowcu. Ks. Jan Noga posiadał także wiele innych talentów. Prowadził chór kościelny w Ustroniu, pisał sztuki sceniczne oraz poezję religijną. Dla wielu z nich ułożono melodię i tak powstało sporo pieśni religijnych. Wielką pomocą w Jego pracy i służbie była Jego żona Helena. Zmarł nagle 7 stycznia 1987 r. i został pochowany na cmentarzu w Skoczowie.

6. ks. konsenior Andrzej Czyż

Urodził się 20 października 1936 r. w Wiśle. Po ordynacji razem z ks. Janem Melcerem i ks. Stanisławem Dordą został wikariuszem senioralnym na Mazurach. W roku 1960 po przyjściu do Skoczowa był najpierw wikariuszem, następnie II proboszczem, by w 1986 r. zostać proboszczem. Ks. Andrzej Czyż pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji w naszym Kościele. W różnych okresach swojej służby był diecezjalnym oraz ogólnopolskim duszpasterzem młodzieży, duszpasterzem ewangelizacyjno-misyjnym naszej diecezji a także członkiem Synodu Kościoła Luterańskiego w Polsce oraz członkiem wielu komisji synodalnych. W latach 1980-1991 piastował urząd konseniora Diecezji Cieszyńskiej, a po wyborze ks. seniora Jana Szarka na biskupa Kościoła pełnił do czasu wyboru nowego zwierzchnika diecezji obowiązki seniora. Administrował także po śmierci ks. Karola Tyrny parafią w Drogomyślu. Reprezentował Kościół na wielu konferencjach zagranicznych a także jako opiekun Chóru „Gloria” prowadził szereg koncertów chóru w kraju i za granicą. 22 maja 1995 r. jako gospodarz parafii przyjął w naszym kościele ks. bpa Pawła Anweilera i papieża Jana Pawła II na modlitwie ekumenicznej. Za całokształt służby duszpasterskiej oraz społecznej Samorządy Ziemi Cieszyńskiej przyznały ks. Andrzejowi Czyżowi w 2005 r. laur „Srebrnej Cieszynianki”, natomiast w 2017 r. laur „Złotej Cieszynianki”. Na lata służby księdza Andrzeja w Skoczowie przypada nie tylko rozwój życia duchowego wielu parafian ale także dbałość o dobro materialne parafii. Wtedy to ukończono budowę kościoła w Pierśćcu, rozbudowano kościół w Dębowcu, dokonano gruntownego remontu odzyskanej szkoły ewangelickiej oraz sierocińca. Żona Aniela wspomagała pracę księdza jako długoletnia organistka, katechetka oraz założycielka żeńskiej części chóru „Gloria”. Ks. proboszcz senior Andrzej Czyż 1 lutego 2002 przeszedł na zasłużoną emeryturę, nadal jednak służy duszpasterską pomocą gdy zajdzie taka potrzeba.

7. ks. Adam Podżorski

Urodził się w Ustroniu 23 grudnia 1953 r. Ordynowany został w Goleszowie 19 listopada 1979 r. przez ks. bpa Janusza Narzyńskiego. Asystentami byli ks. Tadeusz Terlik oraz wspomniany wcześniej ks. Jan Noga. Swoją służbę w Kościele rozpoczął w Wołczynie a 1 września 1998 r. został skierowany do naszej parafii najpierw jako wikariusz a następnie proboszcz pomocniczy, by od 1 lutego 2002 r. zostać siódmym proboszczem w Skoczowie. W Jego służbie bardzo wspomagała go żona Helena. Ks. Adam był wykładowcą w Szkole Biblijnej w Dzięgielowie, duszpasterzem ewangelizacyjno-misyjnym naszej diecezji. Dał się poznać jako doskonały kaznodzieja ale także dobry gospodarz. Za Jego kadencji przeprowadzono generalny remont kancelarii parafialnej oraz pomieszczeń na parterze „fary”, remont zakrystii kościoła oraz remont sali parafialnej oraz sali chórowej a także remont placu kościelnego. W latach 2006-2011 zbudowano Dom Zborowy w Dębowcu. W ślady swego taty poszedł syn Marcin, który także został duchownym Kościoła. Ks. Adam Podżorski zmarł po dłuższej chorobie 26 sierpnia 2018 r. i został pochowany na naszym cmentarzu w Skoczowie.

Alfred Borski
8. ks. dr Alfred Borski

Ósmym proboszczem został ks. Alfred Borski pochodzący z Pszczyny, który 23.09.2018 został wybrany na proboszcza, a z dniem 18.11.2018 (instalacja na proboszcza) zaczął pisać historię swojej służby w Skoczowie.

2.10.2019 r. obronił pracę doktorską w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie na temat: „Regionalna prasa luterańska w Polsce po roku 1989 – Studium teologiczno-bibliograficzne czasopism parafialnych z lat 1989-2017”.

12.12.2019 r. w Warszawie (ChAT) odbyła się uroczysta promocja doktorska, w czasie której otrzymał dyplom doktorski.

Aktualnie skoczowska parafia liczy około 3.650 wiernych. W parafii organizowane są różne formy działalności: szkółki niedzielne, spotkania młodzieżowe. zespoły muzyczne i dziecięce zespoły teatralne, zebrania kobiet, szkolenia pracowników prowadzących szkółki niedzielne.

W parafii działa kilka chórów i zespołów: dziecięcy "Nadzieja", trzy zespoły młodzieżowe (Dla Niego, Od Nowa, Zespół Dzwonków), chór w Dębowcu, a w Skoczowie: żeński i mieszany. W Domu Katechetycznym mieści się biblioteka, gdzie można wypożyczać książki, płyty CD, oraz filmy o treści religijnej.

Bardzo ważną rolę w życiu naszej parafii pełni Rada Parafialna, z kuratorem Ryszardem Macurą na czele. Od działalności Rady Parafialnej i jej Prezydium zależy właściwa synchronizacja wszystkich działań w życiu parafii. Całokształtem działalności kieruje ks. Alfred Borski przy wsparciu wikariuszy. Wszyscy członkowie Rady Parafialnej wykonują swoją pracę społecznie, nie szczędząc niejednokrotnie własnych środków finansowych. Podobnie zaangażowani są świeccy pracownicy, ewangeliści, członkowie zarządu chóru i chórzyści.

Dzięki kontaktom naszego chóru "GLORIA" została nawiązana partnerska współpraca z licznymi parafiami w Polsce, ale również i za granicą. Liczne koncerty w Niemczech, Austrii, Słowacji oraz Holandii zaowocowały wieloma wspaniałymi przyjaźniami.

źródło: wcześniejsza wersja strony internetowej PEA Skoczów
oraz: Jerzy Sikora (opisy proboszczów)

A.D. 2019

Skoczów

Podsumowanie roku
A.D. 2018

Skoczów

Podsumowanie roku